κίρκη

I

Μυθολογικό πρόσωπο. Στην ελληνική μυθολογία αναφέρεται ως μάγισσα, η οποία κατοικούσε στο νησί Αιαίη. Ήταν κόρη του Ήλιου και της Ωκεανίδας Περσηίδας, αδερφή του Αιήτη και της Πασιφάης. Μεταμόρφωσε σε ζώα (Οδύσσεια, Κ 135 και εξής), όπως το συνήθιζε με όλους τους ξένους που έφταναν στο νησί της, μερικούς από τους συντρόφους του Οδυσσέα, αφού τους έδωσε να πιουν ένα μαγικό ποτό και τους άγγιξε με το ραβδί της. Αλλά ο Οδυσσέας, ανεπηρέαστος από τα μάγια της χάρη σε ένα βότανο που του είχε δώσει ο Ερμής, την απείλησε με το ξίφος του και την ανάγκασε να ξαναδώσει στους συντρόφους του ανθρώπινη μορφή. Αφού τον κράτησε επί έναν χρόνο κοντά της, η Κ. έδειξε στον Οδυσσέα τον δρόμο για τον Κάτω Κόσμο, για να συμβουλευτεί τη σκιά του Τειρεσία, και στην επιστροφή του, αφού τον ενημέρωσε για τους κινδύνους που θα αντιμετώπιζε στο ταξίδι, τον άφησε να φύγει στέλνοντας στον δρόμο του ευνοϊκό άνεμο. Κατά τον Ησίοδο, γιοι του Οδυσσέα και της Κ. ήταν ο Άγριος και ο Λατίνος.

Η Κ. λατρευόταν ως θεά στην κεντρική Ιταλία και από αυτήν πήραν το όνομά τους το ακρωτήριο και η πόλη Κιρκαίον.

H Κίρκη σε παράσταση αγγείου, που βρέθηκε στη νότια Ιταλία, σε ανασκαφές αρχαίου ελληνικού οικισμού.

II

Ημιορεινός οικισμός (υψόμ. 205 μ., 116 κάτ.) στην πρώην επαρχία Αλεξανδρουπόλεως του νομού Έβρου. Βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα του νομού, κοντά στα όρια με τον νομό Ροδόπης, 48 χλμ. ΒΔ της Αλεξανδρούπολης. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Αλεξανδρούπολης.

III

(Αστρον.). Αστεροειδής που επισημάνθηκε στις 6 Απριλίου 1855. Το φαινόμενο μέγεθός του στη μέση αντίθεσή του είναι περίπου 11,5 και σε απόσταση μίας αστρονομικής μονάδας από τη Γη και από τον Ήλιο 8,51. Διεθνώς ονομάζεται Circe 34.

* * *

κίρκη, ἡ (Α)

ονομασία άγνωστου πτηνού.

[ΕΤΥΜΟΛ. Πρόκειται πιθ. για μεταπλασμένο τ. τού κίρκος (Ι)*].